Gelişi güzel (düzensiz) yada (düzenli) şekillendirilmiş, tek yada çok türden oluşturulmuş, alçak,yüksek yada orta boylu, koruma yada sadece dekoratif amaçlı oluşturulmuş çitler olarak sıralanabilir. Kısaca incelemek gerekirse;
Biçilmiş (düzenli) canlı çitler:
Genellikle tek tip bitkinin kullanımıyla oluşturulurlar. Özel bahçelerin kenarlarını çevrelemek amaçlı kullanım için çok uygundur. Çabuk büyümesi, diğerlerine oranla daha ucuza mal olması olumlu yönleridir. Fakat bakımlı görünümünü koruyabilmesi için yılda iki kez budanması gerekmektedir. Tek tür bitkilerle oluşturulan canlı çitlerin en önemli dezavantajı hastalık durumunda ortaya çıkar. Tek bir bitki hastalandığında, kısa bir süre içinde çitteki tüm bitkilere yayılabilir. Bu durumda aynı hastalığa karşı benzer duyarlılığı göstermeyen türlerin karışımından oluşturulmuş bir canlı çit daha sağlıklı olacaktır. Ve yine tek tip bitkiyle oluşturulan canlı çitlerde bir bitkinin ölmesi durumunda yerini doldurmak, çok türle oluşturulmuş çittekinden çok daha zor olacaktır.
Tek tür kullanılarak oluşturulan çitlerde genellikle, mazı, servi, defne gibi türler kullanılır.
Çitinizi oluşturacak türü, yakalamak istediğiniz çit yüksekliğini hesaba katarak seçiniz:
* 1 – 2 m arası yükseklikte bir canlı çit arzu ediyorsanız, alanınızın ekolojisine uygunluğunu da kontrol ederek, Berberis, Pyracantha, Elaeagnus, Ilex, Viburnum tinus, Osmanthus, Pittosporum, Taxus baccata...gibi bitkiler kullanmanız uygun olacaktır.
* 2 m.den daha yüksek bir çit oluşturacaksanız, Carpinus betulus, Prunus laurocerasus, Cupressocyparis, Chamaecyparis, Cupressus, Thuja... gibi cinsleri kullanmanız gerekir.
Alçak boylu bordürler: Bunlar, Fransız bahçelerinde olduğu gibi, bir bitki yastığını çevreleyen yada bir yol boyunca eşlik eden, sadece dekorasyon amaçlı kullanılan bordürlerdir. Bu amaçla en sık kullanılan bitki şimşirdir. Büyümesi oldukça yavaş olan bu küçük çit bitkisi değişik boyutlarda budanabilir fakat ilk sene, genç bitkilere, gelişimlerini tamamlayabilmeleri için, dokunulmamalıdır. Büyüme hızı daha yüksek bitkiler de kullanılabilir. Örneğin Lonicera nitida, Rosmarinus officinalis gibi.
Düzensiz çitler:
Bunlar çiçekli, kırsal bitkilerden oluşan çitlerdir; herdem yeşil ve yaprağını döken çalıların karışımından oluşurlar. Mevsimlere göre değişen dekoratif nitelikleri göz önüne alınarak seçilmelidirler (çiçeklenme, yapraklanma, meyvelenmelerine göre). Bu tür çitlerde en az üçte bir oranında herdem yeşil türler kullanılmalıdır. Farklı türlerdeki bitkilerden oluşturuldukları için hastalıklara karşı daha dirençlidirler. Bahçenin yüz ölçümüne göre, alana orta boylu ağaçlar getirilebilir. Özellikle yerli türlerden seçilmeleri doğru olacaktır, örneğin akçaağaç, kuş üvezi vb... En gür bitkiler de dahil, yılda bir kere yapılacak budama yeterli olacaktır. Budamanın çiçeklenme zamanları dikkate alınarak yapılması gerekmektedir: Kışın çiçek açan bitkilerde şubatta, ilkbaharda çiçeklenen bitkilerde ise çiçeklenmeleri bittikten sonra olmalıdır.
Kalınlığı 2m.yi aşan canlı çitlere ağaçlandırma şeridi denir; özellikle bahçenin dip kısmında yer alırlar yada komşu iki büyük bahçeyi ayırmada kullanılırlar.
Yüksekliğin belirleyici faktör olduğu canlı çitlerde tür seçimi:
Ortalama yükseklikte (1-2 m arası) bir canlı çit için, Berberis, Cotoneaster, Crataegus, Chaenomeles, Cornus, Corylus, Elaeagnus, Escallonia, Forsythia, İlex, Kerria, Ligustrum, Osmanthus, Philadelphus, Ribes, Sambuscus, Spiraea, Viburnum kullanılabilir.
2 m.den daha yüksek çitler için, büyük ağaççıklar ve küçük ağaçlardan, Acer, Amelanchier, Carpinus, Fagus, Prunus, Syringa, Tamarix kullanılabilir.
Rüzgar perdeleri
3 m.den yüksek olurlar, ibrelilerden ve ağaççıklardan oluşurlar. Ön ve arka yüzlerinden budanarak boylamasına büyümeleri için teşvik edilirler. İbrelilerin iki sıralı dikilmeleri gerekmektedir ( Chamaecyparis, Cupressocyparis, Cupressus, Picea, Thuja,...). Büyük rüzgar perdeleri (6m.nin üzerinde) bunlara ilave olarak yapraklı ağaçları da içerebilir (Carpinus, Betulus, Quercus,...).
Koruma amaçlı çitler:
Budanarak şekillendirilmiş ya da serbest büyümeye bırakılmış bitkilerden oluşan çitlerdir. Bu canlı çiti oluşturmada kullanılan ana bitkiler dikenlilerdir (İlex, Berberis, Pyracantha...). Bitkilendirme diğer klasik canlı çitlere oranla daha yoğun yapılmalıdır. Bitkilerin hafif birbirlerine eğik dikilmeleri, daha iyi karışmalarına ve dolayısı ile kapalılığın artmasına yarayacaktır.
Çitler ve çevreleri
Diğer bitkilendirme türlerinde olduğu gibi 2 metre kuralı burada da geçerlidir: boyu 2 m.yi geçmeyen canlı çitler için mülkiyet sınırından 50 cm, boyu 2 m.yi aşanlar içinse mülkiyet sınırından en az 2 m içeriye girilerek dikim yapılmalıdır. Eğer komşu bahçenin sahibinin onayı olursa, canlı çit tam mülkiyet sınırı üzerine de oluşturulabilir. Bu durumda çit komşu ile ortak kullanılan bir çit olabilir. Dolayısı ile çitin bakımı her iki tarafa da ait olur.
Biçilmiş (düzenli) canlı çitler:
Genellikle tek tip bitkinin kullanımıyla oluşturulurlar. Özel bahçelerin kenarlarını çevrelemek amaçlı kullanım için çok uygundur. Çabuk büyümesi, diğerlerine oranla daha ucuza mal olması olumlu yönleridir. Fakat bakımlı görünümünü koruyabilmesi için yılda iki kez budanması gerekmektedir. Tek tür bitkilerle oluşturulan canlı çitlerin en önemli dezavantajı hastalık durumunda ortaya çıkar. Tek bir bitki hastalandığında, kısa bir süre içinde çitteki tüm bitkilere yayılabilir. Bu durumda aynı hastalığa karşı benzer duyarlılığı göstermeyen türlerin karışımından oluşturulmuş bir canlı çit daha sağlıklı olacaktır. Ve yine tek tip bitkiyle oluşturulan canlı çitlerde bir bitkinin ölmesi durumunda yerini doldurmak, çok türle oluşturulmuş çittekinden çok daha zor olacaktır.
Tek tür kullanılarak oluşturulan çitlerde genellikle, mazı, servi, defne gibi türler kullanılır.
Çitinizi oluşturacak türü, yakalamak istediğiniz çit yüksekliğini hesaba katarak seçiniz:
* 1 – 2 m arası yükseklikte bir canlı çit arzu ediyorsanız, alanınızın ekolojisine uygunluğunu da kontrol ederek, Berberis, Pyracantha, Elaeagnus, Ilex, Viburnum tinus, Osmanthus, Pittosporum, Taxus baccata...gibi bitkiler kullanmanız uygun olacaktır.
* 2 m.den daha yüksek bir çit oluşturacaksanız, Carpinus betulus, Prunus laurocerasus, Cupressocyparis, Chamaecyparis, Cupressus, Thuja... gibi cinsleri kullanmanız gerekir.
Alçak boylu bordürler: Bunlar, Fransız bahçelerinde olduğu gibi, bir bitki yastığını çevreleyen yada bir yol boyunca eşlik eden, sadece dekorasyon amaçlı kullanılan bordürlerdir. Bu amaçla en sık kullanılan bitki şimşirdir. Büyümesi oldukça yavaş olan bu küçük çit bitkisi değişik boyutlarda budanabilir fakat ilk sene, genç bitkilere, gelişimlerini tamamlayabilmeleri için, dokunulmamalıdır. Büyüme hızı daha yüksek bitkiler de kullanılabilir. Örneğin Lonicera nitida, Rosmarinus officinalis gibi.
Düzensiz çitler:
Bunlar çiçekli, kırsal bitkilerden oluşan çitlerdir; herdem yeşil ve yaprağını döken çalıların karışımından oluşurlar. Mevsimlere göre değişen dekoratif nitelikleri göz önüne alınarak seçilmelidirler (çiçeklenme, yapraklanma, meyvelenmelerine göre). Bu tür çitlerde en az üçte bir oranında herdem yeşil türler kullanılmalıdır. Farklı türlerdeki bitkilerden oluşturuldukları için hastalıklara karşı daha dirençlidirler. Bahçenin yüz ölçümüne göre, alana orta boylu ağaçlar getirilebilir. Özellikle yerli türlerden seçilmeleri doğru olacaktır, örneğin akçaağaç, kuş üvezi vb... En gür bitkiler de dahil, yılda bir kere yapılacak budama yeterli olacaktır. Budamanın çiçeklenme zamanları dikkate alınarak yapılması gerekmektedir: Kışın çiçek açan bitkilerde şubatta, ilkbaharda çiçeklenen bitkilerde ise çiçeklenmeleri bittikten sonra olmalıdır.
Kalınlığı 2m.yi aşan canlı çitlere ağaçlandırma şeridi denir; özellikle bahçenin dip kısmında yer alırlar yada komşu iki büyük bahçeyi ayırmada kullanılırlar.
Yüksekliğin belirleyici faktör olduğu canlı çitlerde tür seçimi:
Ortalama yükseklikte (1-2 m arası) bir canlı çit için, Berberis, Cotoneaster, Crataegus, Chaenomeles, Cornus, Corylus, Elaeagnus, Escallonia, Forsythia, İlex, Kerria, Ligustrum, Osmanthus, Philadelphus, Ribes, Sambuscus, Spiraea, Viburnum kullanılabilir.
2 m.den daha yüksek çitler için, büyük ağaççıklar ve küçük ağaçlardan, Acer, Amelanchier, Carpinus, Fagus, Prunus, Syringa, Tamarix kullanılabilir.
Rüzgar perdeleri
3 m.den yüksek olurlar, ibrelilerden ve ağaççıklardan oluşurlar. Ön ve arka yüzlerinden budanarak boylamasına büyümeleri için teşvik edilirler. İbrelilerin iki sıralı dikilmeleri gerekmektedir ( Chamaecyparis, Cupressocyparis, Cupressus, Picea, Thuja,...). Büyük rüzgar perdeleri (6m.nin üzerinde) bunlara ilave olarak yapraklı ağaçları da içerebilir (Carpinus, Betulus, Quercus,...).
Koruma amaçlı çitler:
Budanarak şekillendirilmiş ya da serbest büyümeye bırakılmış bitkilerden oluşan çitlerdir. Bu canlı çiti oluşturmada kullanılan ana bitkiler dikenlilerdir (İlex, Berberis, Pyracantha...). Bitkilendirme diğer klasik canlı çitlere oranla daha yoğun yapılmalıdır. Bitkilerin hafif birbirlerine eğik dikilmeleri, daha iyi karışmalarına ve dolayısı ile kapalılığın artmasına yarayacaktır.
Çitler ve çevreleri
Diğer bitkilendirme türlerinde olduğu gibi 2 metre kuralı burada da geçerlidir: boyu 2 m.yi geçmeyen canlı çitler için mülkiyet sınırından 50 cm, boyu 2 m.yi aşanlar içinse mülkiyet sınırından en az 2 m içeriye girilerek dikim yapılmalıdır. Eğer komşu bahçenin sahibinin onayı olursa, canlı çit tam mülkiyet sınırı üzerine de oluşturulabilir. Bu durumda çit komşu ile ortak kullanılan bir çit olabilir. Dolayısı ile çitin bakımı her iki tarafa da ait olur.
Yorumlar
Yorum Gönder